Strona z portalu

  Krajowe Biuro Do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii / Leczenie / Metody i strategie / Leczenie farmakologiczne / Detoksykacja
Zaloguj
Zaloguj
Szukaj
Szukaj
Którekolwiek ze słówWszystkie słowa
Telefony Zaufania
Narkomania
800 199 990
czynny codziennie
w godz. 16-21
Uzależnienia behawioralne
801 889 880
czynny codziennie
w godz. 17-22
Detoksykacja
Pojęcie detoksykacji odnosi się do procesu terapeutycznego, w którym u osoby z uzależnieniem fizjologicznym zaprzestaje się podawania danej substancji i leczy ujawniające się objawy abstynencyjne.

Odbywa się to poprzez podawanie preparatów, które mają na celu złagodzenie objawów towarzyszących odstawieniu substancji psychoaktywnych (tzw. zespołu abstynencyjnego). W wyniku udanej detoksykacji pacjent utrzymuje abstynencję bez objawów abstynencyjnych oraz zanika wykształcona w procesie uzależnienia tolerancja na efekty substancji.

Celem detoksykacji jest zatem:

  • usunięcie uzależnienia fizjologicznego,
  • ograniczenie/eliminacja objawów abstynencyjnych i towarzyszącego dyskomfortu,
  • zaangażowanie pacjenta w proces leczenia uzależnienia i zapoczątkowanie długofalowej opieki psychoterapeutycznej i medycznej mającej na celu utrzymanie trwałej abstynencji.

Detoksykacja może być przeprowadzona w sposób ultraszybki (kilka godzin), szybki (kilka dni) - najczęściej w warunkach stacjonarnych lub stopniowo (kilka tygodni czy miesięcy) - w warunkach ambulatoryjnych.

Leczenie szpitalne prowadzi się w przypadkach, kiedy:

  • objawy abstynencyjne mogą mieć intensywne nasilenie,
  • mogą wystąpić powikłania ogólnomedyczne lub psychiatryczne (np. u osób z problemami somatycznymi lub obecnością powikłań w trakcie uprzednich detoksykacji w postaci np. napadów drgawkowych, zaburzeń świadomości),
  • wymagane dawki leków są na tyle wysokie, że ich objawy uboczne (np. nadmierne uspokojenie) uniemożliwią prawidłowe funkcjonowanie,
  • nie ma warunków na bezpieczną detoksykację ambulatoryjną i utrzymanie abstynencji (np. trudności w kontakcie z lekarzem, brak odpowiedzialnej osoby, która mogłaby monitorować leczenie, przebywanie w środowisku, gdzie dostęp do substancji jest bardzo łatwy itp.).

Leki stosowane w trakcie detoksykacji:

1) substancje, od których pacjent jest uzależniony (np. benzodiazepiny), których dawki są stopniowo zmniejszane w warunkach kontrolowanych;

2) leki, które mają efekt podobny do substancji uzależniającej (np. metadon w detoksykacji od heroiny, czy benzodiazepiny w detoksykacji od alkoholu) i których dawki są stopniowo zmniejszane w warunkach kontrolowanych;

3) leki, które specyficznie blokują zmiany towarzyszące zespołom abstynencyjnym (np. klonidyna lub lofeksydyna w detoksykacji opioidowej);

4) leki bezpośrednio zmniejszające intensywność objawów zespołu abstynencyjnego ( leki przeciwbólowe, tj: paracetamol czy ibuprofen, leki przeciwwymiotne, np. tietyloperazyna, leki przeciwlękowe np. lorazepam czy klonazepam, leki nasenne, np. zolpidem, trazodon).

Zespoły abstynencyjne wymagające zastosowania detoksykacji to najczęściej:

  • opioidowy zespół abstynencyjny,
  • zespół abstynencyjny po lekach uspokajających i nasennych.

W przypadku uzależnienia od opioidów tradycyjna detoksykacja w oddziale stacjonarnym trwa około 7-10 dni, w czasie których podaje się stopniowo zmniejszające dawki opioidu najczęściej metadonu lub morfiny, a przez ostatnie 1-2 dni stosuje się wyłącznie leczenie objawowe. Natomiast detoksykacja od leków uspokajających i nasennych trwa kilka miesięcy i polega na zastąpieniu leku, od którego pacjent jest uzależniony, lekiem, który cechuje się wolnym wchłanianiem i długim okresem półtrwania (klonazepam, chlordiazepoksyd, klorazepat), a następnie stopniowym zmniejszaniem dawki z pośrednimi okresami stabilizacji na niższej dawce.

Stosunkowo niewiele osób, które poddały się wyłącznie detoksykacji, jest w stanie utrzymać abstynencję i dlatego uważa się, że detoksykacja jest jedynie wstępem lub pierwszym etapem leczenia uzależnień (kontynuowanym w nurcie abstynencyjnym bądź substytucyjnym). Trudno się spodziewać, że krótki okres detoksykacji może doprowadzić do długotrwałych zmian, takich jak poprawa zdrowia fizycznego i psychicznego, poprawa relacji międzyludzkich, ograniczenie zachowań przestępczych czy poprawa sytuacji zawodowej. Detoksykację uważa się zatem za udaną, gdy nie tylko uzyskamy zaprzestanie codziennego używania substancji uzależniającej, ale też utrzyma się pacjenta w długofalowej terapii uzależnienia.

Opracowano na  podstawie artykułu M. Wojnara (w trakcie publikacji).

Strona: 1 
CINN
Kalendarium
O narkotykach i narkomanii
Projekt Transition Facility PL2006/018-180.05.04
"Wsparcie regionalnych i lokalnych społeczności
w przeciwdziałaniu narkomanii na poziomie lokalnym
- kontynuacja"
© Krajowe Biuro Do Spraw
Przeciwdziałania Narkomanii