Badanie zrealizowano na ogólnopolskiej losowej próbie 65 szkół (jedna klasa w szkole) – liceów, techników i zasadniczych szkół zawodowych. W każdej klasie objęto badaniem wszystkich obecnych w dniu realizacji sondażu: łącznie 1360 uczniów. Wywiady z nimi zostały zrealizowane metodą audytoryjną.

Wyniki badania wskazują, że po ukończeniu szkoły ponadgimnazjalnej, tradycyjnie już, większość uczniów zamierza podjąć studia na wybranym kierunku (59%), przy czym większość z nich (33%) chciałaby połączyć studiowanie z pracą. Zwraca uwagę rosnący trend do emigrowania za granicę na stałe lub na dłuższy czas. Obecnie planuje taki wyjazd  15% młodzieży kończącej edukację na poziomie ponadgimnazjalnym - trzykrotnie więcej niż w 2008 roku.

Największe obawy z powodu zagrożenia bezrobociem wyrażali młodzi ludzie na początku lat 90. W ciągu dekady stopniowo stawały się one coraz rzadsze. Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej poprawiające się wskaźniki stopy bezrobocia przełożyły się na pozytywne opinie młodzieży na temat ich szans na rynku pracy. Kolejny pomiar w 2008 roku pokazał dużą poprawę nastrojów. Niestety, w roku 2010 poczucie zagrożenia bezrobociem ponownie wzrosło. Obecny sondaż potwierdza, że nastroje wśród młodzieży nadal się pogarszają. W porównaniu z rokiem 2010 wzrósł dwukrotnie (z 13% do 26%) odsetek młodych ludzi, którzy twierdzą, że bardzo obawiają się bezrobocia.

Wśród młodych osób upowszechnia się przekonanie, że receptą na problemy ze znalezieniem pracy jest wyjazd za granicę. Obecnie jedna trzecia badanych uczniów szkół ponadgimnazjalnych (33%) uważa, że w takiej sytuacji najlepiej jest szukać pracy za granicą. Mniej więcej co piąty (22%) deklaruje, że w przypadku problemów ze znalezieniem odpowiedniej pracy podejmie jakiekolwiek zatrudnienie, niekoniecznie w zawodzie.

W ostatnich latach nastąpił wyraźny wzrost poziomu pesymizmu w postrzeganiu przez młodzież własnych perspektyw życiowych. Wprawdzie nadal dominuje przekonanie o szansach na lepsze życie niż życie rodziców (52% wskazań), jednak jest ono wyrażane zdecydowanie rzadziej niż w roku 2008 czy 2010 (w ciągu ostatnich trzech lat spadek aż o 19 punktów procentowych). Jednocześnie, istotnie częściej niż w dwóch poprzednich pomiarach, młodzi ludzie stwierdzają, że ich pokolenie stoi na straconej pozycji (wzrost wskazań od 2010 roku z 14% do 23%).

Poziom zainteresowania polityką wśród badanej młodzieży jest najniższy z dotychczas odnotowanych (od 1996 roku). Blisko trzy czwarte uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych (72%) nie potrafi sprecyzować swoich poglądów politycznych.

W odniesieniu do konsumpcji narkotyków, wyniki badania pokazują, że oprócz marihuany i haszyszu, których konsumpcja nieznacznie wzrosła w porównaniu z wcześniejszym pomiarem (36% w 2010 do 40% w 2013), konsumpcja innych narkotyków pozostaje na zbliżonym poziomie jak w poprzednich pomiarach. Należy także odnotować spadek używania „dopalaczy” (z 11% do 5%).

Z badań wynika, że większość uczniów nie miała kontaktu z narkotykami. Ci zaś, którzy przyznawali się do używania narkotyków, w większości przypadków pozostawała na etapie eksperymentowania z nimi, nie zaś używania problemowego. Wyniki badania nie wskazują na zmiany w dostępności narkotyków, z wyjątkiem „dopalaczy”, których zdobycie stało się obecnie trudniejsze.

Raport z badań dostępny jest na stronie KBPN: http://www.cinn.gov.pl/portal?id=674130

Autor: Artur Malczewski, Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii w Krajowym Biurze ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Artur.malczewski@kbpn.gov.pl